Liberal Analiz: Türkiye’nin Dış Politika ve Stratejik Zorlukları

Liberal Parti Genel Başkan Yardımcısı Mete Ayhan: Türkiye’nin Dış Politika ve Stratejik Zorlukları

Türkiyeye 1 Mart tezkeresin geçmemesinin bedeli ödetilecekti. Bush bunu açık bir şekilde deklare etmişti.
Irak parçalandı. Işid yaratıldı. Suriye parçalandı ve oluşan göç dalgasıyla Amerika 1 Mart tezkeresinin geçmemesinin kendine olan ekonomik maliyetinin intikamını Türkiyeden aldı. Hatta ülkenin demografisinin içine bombayı koydu.
İskenderun limanını kullanamayan Amerika,
Akdenizden İrana kadar uzanan Türkiyenin güneyinden bir koridor oluşturmak istedi. Suriyenin kuzeyi bu yüzden önemli hale geldi. Rusyanın oyunu görüp Lazkiye limanına yerleşmesiyle Amerika kilitlendi. Akdeniz’e koridoru bağlayamadı.
İskenderun limanından girip İran’a kadar gidememenin sıkıntısı hala devam ediyor. Bunu gören İran ve Rusya, Suriyenin Akdeniz sahilini sağlam tutma peşinde.
Amerika İskenderun limanına alternatif bir liman bulamazsa işler zorlaşacak. Önümüzdeki günler Hatay ve güneyinde çok olaylara gebe olabilir. Suriyedeki PYD varlığı Amerika için bu yüzden önemli.
Eğer Koridoru Akdeniz’e bağlayamazsa İskenderun limanı ve Hatayda yeni senaryolar devreye girebilir. ÖSO’ya güvenilmeyeceği dün anlaşıldı. Paramiliter bir grup. Amerika satın alırsa PYD ve ÖSO ittifakı Türkiyenin elini zayıflatır.
Tabi iktidar MHP’yle olan nikahını bozar ve Rusya’ya sırt çevirirse ve iktidarını korumak için ekonomik krizden kurtarma karşılığında Amerika’yla anlaşıp İskenderun limanını kullanıma açabilir. Amerika ve Nato ülkeleri Türkiye’yle yapacağı yeni ekonomik anlaşmalarla iktidarının bir 10 yıl daha devamını sağlayabilir.
Adana’ya bu yaz NATO kolordusu kurulmasını da göz önüne aldığımızda bu olasılık yabana atılacak gibi değil.
Türkiye ile İran’ın arası bu olasılık devreye girerse açılacaktır. İran’ın bölgede Türkiye’nin önüne geçmesi ve söz sahibi olması da Türkiye’nin işine aslında gelmiyor.
Amerika ve İngilte, Türkiye’ye yaşatacağı daha ağır bir ekonomik krizle 1 mart tezkeresinin şartlarına geri dön, ekonomini kurtarayım ve iktidarını ayakta tutayım diyecektir, diyorda olabilir, hatta diyordur.
Tabi bu duruma İsrail ne der ?
Nihayetinde 1 Mart tezkeresinin geçmemesinin altında İsrail vardı ve Bush bunu sonradan anlamıştı.
Ama aradan 21 yıl geçti. İsrail’de koşullar değişti. İran’a bir müdahale olursa bunu Türkiye’ye rağmen yapmak ne kadar doğru? Amerika’nın her halükarda Türkiye’nin elini ayağını kitleyip en kötü olasılıklar karşısında ipleri eline alması lazım. Çünkü 1 Mart tezkeresinde sütten ağızı yandı. Yoğurdu üfleyerek yiyecektir.
Türkiye kritik bir eşiğe geldi. Hem iç politikada hem de dış politikada bir dönemecin eşiğinde. Yerli ve millilik söylemiyle bu zaman kadar iktidar halkı ikna etti. Ama ekonomik kriz ve göçmen sorunu sürdürülebilir olmaktan çıktı ve iktidar her gün kan kaybediyor.
Rusya Türkiye’nin ekonomisini kurtarabilir mi?
Tabii kurtaramaz. Çünkü savaşta. Rusya ikici bir cephede savaş açabilir mi?

Yani Akdeniz veya Suriye’de büyük çaplı bir savaşa girer mi?

Vesayet savaşlarını yürütmeye devam eder. Esad’a olan desteği belli. Suriyenin tekrar toparlanması İsrail’in işine gelmez.
Masada iki ihtimal var.
Ya Rusya Amerika ve Ukrayna’ya desteğini çek, Lazkiye’den çıkayım diyecektir.
Ya da Amerika anlaşamaz ve Rusya’nın Lazkiye’den çıkmayacağına kanaat getirirse İskenderun’a yüklenecektir.
Amerika seçimleri de bu yüzden bekleniyor.
Türkiye ve Suriye ikili görüşme kararı almaları Putin’in kontrolünde ilerlerse Amerika ve İngiltere’den yeni hamleler gelir. Kayseri ve Suriye’nin kuzeyinde 2 gündür yaşanan olayları bu açıdan değerlendirmekte fayda var. Belli ki Amerika ve İngiltere, Erdoğan ile Esad görüşmesinin Putin’in önderliğinde olmasından rahatsız.
Gelecek günler çok şeye gebe olabilir. Ama bir 3.Dünya Savaşı çıkaracak kadar da değil. Türkiye 2.Dünya Savaşı zamanı gibi kritik bir karar verme ve yol ayırımında.
Ya NATO, Ya Rusya.
Artık bir o yana bir bu yana politikalar bu saatten sonra zor. Kutuplar eriyor, Akdeniz ısınıyor ve dünyanın ekseni kayıyor.Hem iklimsel hem de siyasal…