Anayasa Mahkemesi’nden Tarihi Karar: OHAL Dönemindeki İhraçlara İlişkin İlk Karar 16 Nisan’da Açıklanacak

ANKARA – 16 Nisan 2025, Türkiye’de hukuk devleti ilkesinin geleceğini şekillendirebilecek tarihi bir güne sahne olacak. Anayasa Mahkemesi, olağanüstü hal (OHAL) döneminde Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile meslekten ihraç edilen bir yargı mensubunun bireysel başvurusunu karara bağlayacağını duyurdu. Bu karar, yalnızca bireysel bir dosya değil, aynı zamanda on binlerce ihraç mağduru açısından emsal teşkil edebilecek nitelikte.

“İltisak ve İrtibat” Tartışması Mahkeme Gündeminde

Başvurucu yargı mensubu, devletin “FETÖ ile iltisak ve irtibat” gerekçesiyle kendisini meslekten ihraç ettiğini, ancak bu suçlamanın somut bir delile dayanmadığını ve belirsiz kavramlar üzerinden keyfi biçimde yapıldığını ifade ediyor. Başvuruda şu ifadeler dikkat çekiyor:

“Devlet, ‘iltisaklısın’ dedi ama neye göre? Hangi kriterle? Hangi belgeyle? Kim karar veriyor, hangi usule göre karar veriyor?”

Anayasa Mahkemesi’nin önüne gelen bu başvuru, hukuk çevrelerinde büyük yankı uyandırdı. Özellikle “iltisak” ve “irtibat” kavramlarının hukuki belirlilikten uzak olduğu, bu nedenle Anayasa’nın öngördüğü hukuki güvenlik ilkesini ihlal ettiği yönünde yoğun eleştiriler var.

Hukukçular: “Bu Kavramlar Keyfiliğe Açık”

Hukukçular, “iltisak” ve “irtibat” gibi kavramların:

• Tanımının mevzuatta yer almadığını,
• Ne zaman, nasıl ve kim tarafından belirlendiğinin açık olmadığını,
• Denetlenemez ve öngörülemez biçimde kullanıldığını ifade ediyor.

Bu noktada Anayasa Mahkemesi’nin kararı, yalnızca bir meslekten ihraç dosyasını değil, aynı zamanda devletin takdir yetkisinin sınırlarını da belirleyecek.

Karar Binlerce Dosyayı Etkileyebilir

OHAL döneminde çıkarılan KHK’larla 125 binden fazla kamu personeli ihraç edilmişti. Bunların büyük bölümü, “iltisak” ve “irtibat” gerekçeleriyle görevlerinden uzaklaştırıldı. Ancak bugüne dek Anayasa Mahkemesi, bu başvurular hakkında esas yönünden hiçbir karar vermemişti.

16 Nisan’da açıklanacak bu kararın, başta yargı mensupları olmak üzere tüm kamu personeli ihraçları üzerinde emsal etkisi oluşturabileceği ifade ediliyor.

Bir Mahkeme Kararından Fazlası: Hukuk Devleti Sınavı

Uzmanlar, 16 Nisan’da verilecek kararın “hukuk devleti” ve “hukuki öngörülebilirlik” ilkeleri açısından bir dönüm noktası olacağını belirtiyor. Çünkü kararın sonucu, şu temel sorulara yanıt olacak:

• Devletin takdir yetkisi sınırsız mı?
• Belirsiz kavramlarla bireylerin yaşamları karartılabilir mi?
• Hukuki belirlilik ve güvenlik ilkesi nasıl korunacak?

Beklentiler Yüksek: Gözler AYM’de

Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar, hem iç hukukta hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) nezdinde Türkiye’nin yükümlülüklerini etkileyebilir. Hukukçular, AYM’nin evrensel hukuk ilkeleri doğrultusunda karar vermesi halinde, hukuka dönüş için umut ışığı doğabileceğini ifade ediyor.

16 Nisan 2025
Bu tarih yalnızca bir karar günü değil, Türkiye için bir hukuk testi.
Kararı bekleyenler açısından sorunun özü şu:
“Kazanan hukuk mu olacak, yoksa keyfilik mi?”