TÜİK’in “Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık, 2024” raporuna göre, hanelerin %7,8’i evde bakım hizmetine ihtiyaç duyarken, %90,4’ü bu hizmete ulaşamıyor. Çocuk bakımında ise maddi yetersizlik nedeniyle hizmete erişemeyenlerin oranı %74,7. Toplu taşıma harcamaları hanelerin %5,3’üne ağır yük getirirken, bireylerin %2,4’ü kamu kurumlarında ayrımcılığa uğradığını hissediyor. Bu veriler, Türkiye’de sağlık, ulaşım ve sosyal hizmetlere erişimde ciddi sorunlar yaşandığını ortaya koyuyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Hizmetlere Erişim ve Ayrımcılık, 2024” raporunu yayımladı. Avrupa Birliği ülkeleriyle eş zamanlı uygulanan çalışmaya göre, hanelerin %7,8’i en az bir üyesi için evde bakım hizmetine ihtiyaç duyarken, bu hanelerin %90,4’ü profesyonel bakım hizmetine erişemedi.
TÜİK’in araştırmasına göre, sağlık ve evde bakım hizmetine ihtiyaç duyanların yalnızca %9,6’sı profesyonel bakım hizmeti alabildi. Geriye kalan %90,4’lük kesim ise herhangi bir hizmetten faydalanamadı. Bu durum, Türkiye’de evde bakım hizmetlerinin yetersiz kaldığını gösteriyor.
0-12 yaş aralığındaki çocukların %1,5’i zorunlu eğitim saatleri dışında profesyonel bakım hizmetine ihtiyaç duyuyor. Ancak, bu çocukların %74,7’si maddi imkansızlık nedeniyle bakım hizmeti alamazken, %21,4’ü hizmetin uygun olmaması, %3,9’u ise diğer nedenlerle bakım hizmetine erişemedi.
Son 12 ayda toplu taşıma harcamaları, hanelerin %5,3’üne büyük yük getirirken, %46,7’sine bir miktar yük oldu. Hanelerin %33,6’sı ise toplu taşıma harcamalarının kendileri için yük oluşturmadığını belirtti. Öte yandan, %14,4’lük bir kesimin son 12 ayda toplu taşıma harcaması yapmadığı tespit edildi.
Araştırmaya göre, 15 yaş ve üzeri bireylerin %2,4’ü kamu kurumlarında veya kamu hizmeti alırken ayrımcılığa uğradığını hissetti. Son beş yılda konut satın alma veya kiralama sürecinde ayrımcılığa maruz kaldığını düşünenlerin oranı %1,1 olurken, eğitim kurumlarıyla iletişim sırasında ayrımcılığa uğradığını hissedenlerin oranı %0,8 olarak kaydedildi.
Bu veriler, Türkiye’de hizmetlere erişimde önemli sorunlar yaşandığını ve sosyal eşitsizliklerin sürdüğünü gözler önüne seriyor. Evde bakım hizmetlerinden toplu taşımaya, çocuk bakım hizmetlerinden kamu hizmetlerine kadar geniş bir alanda erişim sıkıntıları, ekonomik ve sosyal politikaların yeniden değerlendirilmesini gerektiriyor.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)