Mehmet Uçum’dan “Terörsüz Türkiye” Vurgusu: 1239 Sayılı Kanun Geçiş Sürecine İlham Veriyor

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Terörsüz Türkiye’ye geçiş sürecinde atılacak adımları ve Cumhuriyet tarihindeki 1239 sayılı Kanun’un bu sürece esin veren rolünü değerlendirdi.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, Terörsüz Türkiye’ye geçiş sürecinde gelinen aşamayı ve sürecin hukuki çerçevesine dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Uçum, Cumhuriyet tarihine damga vuran 1239 sayılı Kanunun, bugünün şartları farklı olsa da “geçiş süreci hukuku” açısından ilham kaynağı niteliğinde olduğunu vurguladı.

Geçiş Sürecinde Beklenen Yeni Adımlar

Uçum’a göre Terörsüz Türkiye’ye geçiş süreci, temel doğrultuda sapma yaşanmadan ilerliyor ve artık yeni adımların beklendiği bir aşamaya girildi. Tartışılan başlıklar dikkate alındığında önümüzdeki dönemde öne çıkması beklenen başlıca adımlar şöyle sıralandı:

• TBMM Komisyonunun İmralı’yı dinlemesine yönelik karar alması,
• Diyarbakır annelerinin çocuklarına kavuşması için yeni adımların atılması,
• Silah bırakma pratiklerinin genişletilmesi ve geliştirilmesi,
• Münfesih terör örgütünün fiili olarak sona erdiğinin idari tespitlerle teyidi,
• Geçiş sürecine ilişkin kapsamlı TBMM raporunun hazırlanması,
• Komisyonun demokratik gelişmeyi güçlendiren raporlama perspektifi oluşturması,
• Suriye’de ülkenin birliğini hedefleyen bütünleşme adımlarının hızlandırılması.

Uçum, tüm sürecin olumlu ilerlemesine rağmen, bazı çevrelerin süreci değersizleştirmeye çalıştığını ve bu tür girişimlerin açıkça deşifre edilmesi gerektiğini ifade etti.

Cumhuriyet Tarihinden İlham: 1239 Sayılı Kanun

Uçum, bugünkü dinamiklerin tamamen farklı olduğunu belirtmekle birlikte, Cumhuriyet tarihinde geçiş süreci hukukuna örnek olabilecek adımlardan birinin 1239 sayılı “Şark Mıntıkasında… Ceraim Takibatı ile Cezalarının Tecili Hakkında Kanun” olduğunu hatırlattı.

14 Mayıs 1928 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan bu kanun:

• O dönemin olağanüstü koşullarında bir af niteliği taşımadan,
• “Cumhuriyete bağlı ve memlekete faydalı olabilecek vatan evlatlarının” takibinin geçici olarak ertelenmesini,
• Kaçak durumdaki kişilerin kanunun yürürlüğe girişinden itibaren 3 ay içinde başvurarak ertelemeden yararlanabilmesini,
• Erteleme süresi içinde yeniden suç işlemeyenlerin önceki suçlarının işlenmemiş sayılmasını öngörüyordu.

Uçum’a göre bu örnek, bugünkü koşulların birebir karşılığı olmasa da, sürece özgü, tek, özel ve geçici kanun yaklaşımının tarihsel bir tecrübesi olarak değerlidir.

“TBMM Gerekeni Yapacak Güce Sahip”

Mehmet Uçum, sonuç bölümünde TBMM’nin hem tarihsel birikimi hem de mevcut kapasitesiyle Terörsüz Türkiye’ye geçiş sürecinde ihtiyaç duyulan tüm hukuki adımları atabilecek güçte olduğunu vurguladı:

“TBMM’nin, geçiş sürecinin ihtiyaç duyduğu kanunu bugünün koşullarına göre en işlevsel şekilde düzenleyip yasalaştıracağı izahtan varestedir.”