Geniş Para Arzı M3, Eylül 2025’te Yıllık Yüzde 39 Arttı: TCMB Parasal Gelişmeler Raporu Yayımlandı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Parasal Gelişmeler – Eylül 2025” raporuna göre, geniş para arzı M3 yıllık bazda %39 arttı. Para arzındaki artışta vadeli mevduatlar %21,8’lik katkı ile başı çekerken, M1 yıllık büyüme oranı %43,5 oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 31 Ekim 2025 tarihinde yayımladığı “Aylık Para ve Banka İstatistikleri – Eylül 2025” raporuyla parasal gelişmelere ilişkin verileri paylaştı.
Rapora göre, geniş para arzı M3, Ağustos ayında yıllık %38,5’lik artışın ardından Eylül 2025 döneminde yıllık %39 büyüme kaydetti.

En dar para tanımı olan M1’in yıllık büyüme oranı ise %43,5 olarak gerçekleşti.

Kredi Gelişmeleri

Parasal sektörün hanehalkına verdiği kredilerin yıllık artış hızı Ağustos’ta %48,2 iken Eylül’de %47,8 olarak kaydedildi.
Finansal olmayan kuruluşlara sağlanan krediler ise yıllık bazda %37,9 arttı.

TCMB, bu gelişmelerin parasal genişlemede mevduat artışının belirleyici unsur olduğunu vurguladı.

Para Arzına Katkı Sağlayan Kalemler

Raporda, para arzındaki yıllık büyümeye en büyük katkıyı vadeli mevduatların (%21,8) sağladığı, bunu vadesiz mevduatların (%12,5) izlediği belirtildi.

Ayrıca, Eylül ayında M3 para arzı 25 trilyon 72 milyar 596 milyon TL olarak gerçekleşti.
Bu dönemde M1 para arzı 617 milyar TL artarken, geniş para arzı M3’teki toplam artış 587 milyar TL oldu.

Aylık %2,4’lük büyümede ise vadesiz yabancı para (YP) mevduatlardaki artış (%1,8) öne çıktı.

Finansal Kaynak Dağılımı

M3’teki yıllık büyümenin kaynaklarına bakıldığında, artışın:

• %33’ünün özel sektörden,
• %6’sının genel yönetimden,
• %2,9’unun net dış varlıklardan,
• %1,5’inin banka dışı finansal kuruluşlardan kaynaklandığı bildirildi.

Diğer kalemlerde ise %4,4 oranında azalış görüldü.

Makro Değerlendirme

TCMB’nin raporuna göre, para arzındaki genişleme, talep yönlü faktörlerin ve mevduat artışlarının etkisiyle sürüyor.
Banka, fiyat istikrarı hedefiyle parasal büyüklüklerin ve kredi genişlemesinin dikkatle izlendiğini belirtti.

Ekonomistler, M3 büyümesinin likidite bolluğuna ve iç talep canlılığına işaret ettiğini değerlendiriyor.

Kaynak: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)