MAK Araştırması: Türkiye’de KHK ve Af Politikalarına Yüzde 53 Adaletsizlik Tepkisi

MAK Danışmanlık’ın 3200 kişiyle yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de KHK ihraçları %53 oranında adil bulunmuyor. Af politikalarına %35 destek var. Toplumsal bakış, mağduriyet ve barış beklentilerini ortaya koyuyor. Detaylar için okuyun!

MAK Danışmanlık’tan Çarpıcı Araştırma: KHK ve Af Politikaları Toplumun Gündeminde

Türkiye’de 2016 sonrası Kanun Hükmünde Kararname (KHK) uygulamaları ve olası af politikaları, kamuoyunun en sıcak tartışma konularından biri haline geldi. MAK Danışmanlık tarafından Eylül 2025’te gerçekleştirilen kapsamlı kamuoyu araştırması, bu konulara dair toplumsal algıyı netleştiriyor. 3200 katılımcıyla yüz yüze yapılan anket, ülke genelinde 30 ilde (18’i büyükşehir) uygulandı ve sonuçlar, adalet ile güvenlik arasındaki dengeyi sorgulatıyor. Araştırma, %53’lük bir kesimin KHK’ları adil bulmadığını gösterirken, genel af desteğinin %35 seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor.

Araştırmanın Metodolojisi ve Katılımcı Profili

Araştırma, Türkiye’nin yaklaşık 64 milyon seçmenini temsil edecek şekilde tasarlandı. Katmanlı örnekleme yöntemiyle seçilen katılımcılar, yaş, cinsiyet, eğitim ve meslek gibi demografik unsurlara göre dengelendi. Saha çalışmaları 18-23 Eylül 2025 tarihleri arasında tamamlandı ve veriler SPSS yazılımıyla analiz edildi. İstatistiksel testler (Ki-Kare, t-Testi, ANOVA) kullanılarak sonuçlar değerlendirildi.

Katılımcıların demografik dağılımı ise şöyle: %52 erkek, %48 kadın. Medeni durum bakımından %67 evli, %30 hiç evlenmemiş. Yaş grupları incelendiğinde, 26-33 yaş arası %25 ile en yüksek oranı alırken, 66 yaş üstü %9’da kaldı. Eğitim seviyesi düşük çıktı: %32 lise mezunu, %28 ortaokul, %12 üniversite. İş durumu ise ekonomik zorlukları yansıtıyor: %20 işsiz, %18 özel sektör işçisi. 2023 Genel Seçim oy dağılımı da araştırma örnekleminde yer aldı: AK Parti %31, CHP %24.

Bu profil, araştırmanın toplumsal çeşitliliği yansıttığını gösteriyor ve sonuçların genelleme gücünü artırıyor.

KHK Uygulamalarına Toplumsal Bakış: Adalet Kaygısı Ön Planda

Araştırmanın odak noktalarından biri KHK ihraçları. Katılımcıların %46’sı KHK’lar hakkında bilgili olduğunu belirtirken, %53’ü uygulamaları adil bulmuyor. Bu oran, ihraçların “toptancı” bir yaklaşımla yapıldığı algısını güçlendiriyor. Suçluluk konusunda ise %59 bir kısmı suçlu derken, %24 tamamı suçlu görüşünde.

Göreve iade talebi dengeli: %41 sadece mahkemece suçsuz bulunanlar dönsün diyor, %24 hepsi dönsün isterken, %28 hiçbiri dönmesin diyor. Mesleki lisans iadesi (doktor, avukat vb.) için destek %35 evet, %30 kısmen. Kişisel bağlantı ise dikkat çekici: Katılımcıların %44’ü çevresinde KHK mağduru tanıyor, bu da konunun sosyal yayılımını gösteriyor.

Vurgu: Bu bulgular, KHK’ların yarattığı mağduriyetlerin toplumda derin izler bıraktığını ve hukuk odaklı çözümlerin beklendiğini ortaya koyuyor.

Af Politikalarına Destek ve Beklentiler: %35 Evet, Ama Koşullu

“Terörsüz Türkiye” kavramı altında ele alınan af politikaları, araştırmanın diğer önemli bölümü. Genel af desteğinde toplum üçe bölünmüş: %35 evet, %30 hayır, %35 kararsız. Kararsızların oranı, kapsamın netleştirilmesiyle değişebileceğini işaret ediyor.

Af kapsamı tercihlerinde ifade/düşünce suçları %65 ile en yüksek desteği alıyor. Bunu disiplin cezaları %44, KHK ihraçları %42, vergi borçları %40 izliyor. Askeri personel affı (darbe sanıkları) için ise %33 hayır baskın, %25 evet ve %21 kısmen.

Vurgu: Af, toplumsal barış için fırsat olarak görülüyor ancak ağır suçlarda güvenlik kaygısı ön planda. Ekonomi ve ifade özgürlüğü odaklı talepler, politikacılara önemli mesajlar veriyor.

Sonuç ve Değerlendirme: Toplumsal Barış İçin Fırsat

MAK Araştırması, KHK ve af konularının Türkiye’de adalet algısını şekillendirdiğini gösteriyor. Yüksek kararsızlık oranları (%35), konunun duygusal karmaşıklığını yansıtıyor. Uzmanlar, hukuk temelli reformların mağduriyetleri giderebileceğini belirtiyor. Bu araştırma, politika yapıcılara toplumun nabzını tutma fırsatı sunuyor ve gelecekteki düzenlemeler için rehber olabilir.