TCMB: Reel Sektör Döviz Talebinde Net İhracatçıların Satışları Belirleyici Oldu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blogunda yayımlanan “Reel Sektörün Döviz Talebi Gelişmeleri” başlıklı yazıda, firmaların döviz biriktirme eğiliminin parasal sıkılaşma döneminde zayıfladığı ve reel sektörün son bir yılda net döviz satıcısı konumuna geçtiği belirtildi. Analize göre yabancı para mevduat oranı 2023 Haziran’da %60,7’den 2025 Haziran’da %35’e gerilerken, net ihracatçı firmalar finansal sisteme döviz arz ederken ithalatçı firmaların döviz talebi özellikle enerji, otomobil, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon gibi sektörlerde öne çıktı.

📅 20 Ağustos 2025 | Ankara

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) resmi blogu Merkezin Güncesinde yayımlanan son analizde, reel sektörün döviz talebindeki gelişmeler detaylı biçimde ele alındı. “Reel Sektörün Döviz Talebi Gelişmeleri” başlıklı yazıya göre, firmaların döviz biriktirme eğilimi parasal sıkılaşma sürecinde zayıflarken, reel sektör son bir yılda net döviz satıcısı konumuna geçti.

TCMB uzmanlarının imzasını taşıyan çalışmada, firmaların yabancı para mevduat oranı 2023 Haziran’da %60,7 seviyesinden 2025 Haziran itibarıyla %35’e geriledi. Bu durum, firmaların döviz stoklama eğilimindeki belirgin düşüşe işaret ediyor. Ancak analizler, döviz akımındaki asıl değişimin özellikle net ihracatçı firmalardan kaynaklandığını ortaya koyuyor.

Net İhracatçılar Döviz Arzını Artırıyor

2021 Ocak – 2025 Mayıs dönemini kapsayan veriler, ihracat ve yabancı para kredi kullanımındaki artışa rağmen net ihracatçı firmaların döviz akımlarının azaldığını gösteriyor. Bu tablo, söz konusu firmaların finansal sisteme daha fazla döviz arzı sağladığını kanıtlıyor. Diğer yandan, net ithalatçı firmaların döviz akımı aynı dönemde negatif ve yatay seyrederken, döviz ihtiyacının ithalat ödemeleri kaynaklı sürdüğü görülüyor.

Döviz Talebinde İthalatçı Sektörler Öne Çıkıyor

Son 12 ayda döviz alımının döviz satımından fazla olduğu sektörler incelendiğinde, enerji, otomobil ticareti, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon gibi ithalata bağımlı sektörlerin öne çıktığı vurgulandı. Parasal sıkılaşma döneminde net ithalatçı firmaların döviz talebindeki payı ortalama %57’den %65’e yükseldi.

Finansal İstikrar Açısından Önemli

Analizde, reel sektörün döviz talebini etkileyen dinamiklerin para politikası etkinliği ve finansal istikrar açısından kritik öneme sahip olduğu vurgulandı. Sonuç bölümünde ise, “Net ihracatçı firmaların döviz arzına yaptığı katkı devam ediyor, döviz talebinde ise ithalat ödemeleri belirleyici unsur olmaya devam ediyor” değerlendirmesi öne çıktı.

📌 Kaynak: TCMB Merkezin Güncesi – Reel Sektörün Döviz Talebi Gelişmeleri