Merkezi Yönetim Bütçesinden Ar-Ge’ye Rekor Pay: 2024’te 178,6 Milyar TL Harcandı, 2025 İçin 236 Milyar TL Ödenek Ayrıldı

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2024 yılında merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 178,6 milyar TL harcandı ve bu harcamaların bütçe içindeki payı %1,51, GSYH içindeki payı ise %0,41 olarak gerçekleşti. 2025 yılı için ise Ar-Ge’ye tahsis edilen ödenek 236,3 milyar TL olarak belirlendi. En fazla fonlama, %68,3 oranıyla üniversitelerde genel bilgi gelişimi amacıyla yapıldı. Ayrıca, 2024 yılında uluslararası Ar-Ge programlarına 1,03 milyar TL ayrılırken, 2025 için bu tutar 1,17 milyar TL’ye yükseltildi.

TÜİK’in 6 Ağustos 2025 tarihinde yayımladığı “Merkezi Yönetim Bütçesinden Ar-Ge Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar” bültenine göre, 2024 yılında merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge (Araştırma ve Geliştirme) faaliyetlerine 178 milyar 580 milyon TL harcandı. Bu rakam, merkezi yönetim bütçesinin %1,51’ine, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) ise %0,41’ine karşılık geliyor.

2025 yılı için ise Ar-Ge’ye ayrılan ödenek 236 milyar 262 milyon TL olarak tahmin edildi. Bu tutar, önceki yıla göre dikkate değer bir artışı temsil ediyor.

Üniversiteler Ar-Ge’nin Lokomotifi

2024 yılında yapılan Ar-Ge harcamalarının %68,3’ü genel bilgi gelişimi için üniversitelere yönlendirildi. Bu oran, 2025 bütçesinde daha da yükselerek %69,5 olarak öngörüldü. Üniversiteleri sırasıyla endüstriyel üretim ve teknoloji (%9,3 – 2024; %7,9 – 2025), diğer kaynaklardan finanse edilen genel bilgi gelişimi (%5,2 – 2024; %5,4 – 2025), tarım (%4,3 – 2024; %4,8 – 2025) ve savunma (%4,0 – 2024; %3,6 – 2025) alanları izledi.

Uluslararası Ar-Ge Programlarına Katkı Artıyor

2024 yılında merkezi bütçeden uluslararası Ar-Ge programlarına 1,03 milyar TL tahsis edildi. Bu fonlar ağırlıklı olarak uluslararası Ar-Ge kuruluşlarına (461 milyon TL), ikili ve çok taraflı programlara (367 milyon TL) ve Avrupa çapındaki programlara (202 milyon TL) yönlendirildi.

2025 için bu kalem 1,17 milyar TL olarak planlandı. En büyük payı bu kez ikili/çok taraflı programlar (500 milyon TL) alırken, uluslararası kuruluşlar (475 milyon TL) ve Avrupa programları (198 milyon TL) yine önemli yer tuttu.

📌 Ar-Ge harcamaları ve ödenekler, Türkiye’nin bilgi temelli kalkınma vizyonunun en somut göstergelerinden biri olmaya devam ediyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu