TÜİK Verileri Kadın Temsilindeki Eşitsizliği Ortaya Koydu: Karar Alma Mekanizmalarında Kadın Yok Hükmünde

TÜİK ve UN Women tarafından hazırlanan “İstatistiklerle Kadın 2024” raporuna göre, Türkiye’de kadınların siyasi ve idari karar alma mekanizmalarındaki temsili hâlâ son derece sınırlı. Belediye başkanlarının sadece %5,6’sı, milletvekillerinin ise %19,9’u kadınlardan oluşurken; mevcut Bakanlar Kurulu’nda yalnızca bir kadın bakan yer alıyor. Yerel yönetimlerde ve merkezi idarede kadın temsil oranlarının düşük olması, cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve demokratik katılımın güçlendirilmesi açısından ciddi bir sorun olarak değerlendiriliyor.

ANKARA – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin (UN Women) birlikte hazırladığı “İstatistiklerle Kadın 2024” raporu, Türkiye’de kadınların siyasi ve idari karar alma mekanizmalarında halen ciddi şekilde yetersiz temsil edildiğini gözler önüne serdi. Verilere göre, kadınlar hem yerel yönetimlerde hem de merkezi hükümette son derece düşük oranlarda görev alabiliyor.

Yerel Yönetimlerde Kadın Temsili Sınırlı

Raporda yer alan verilere göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelindeki belediye başkanlarının yalnızca %5,6’sı kadın. İl belediye başkanlığı pozisyonunda bu oran %13,6 olarak belirtilse de, toplam sayı içerisindeki düşüklüğü koruyor. İlçe belediye başkanlarında kadın oranı ise sadece %5,1.
Yerel meclislerde durum biraz daha iyimser görünse de tablo yine de çarpıcı: belediye meclis üyelerinde kadın oranı %11,8, muhtarlarda ise sadece %3,3.

Uzmanlar, bu oranların, kadınların yerel düzeyde karar alma süreçlerinde yeterince yer bulamadığını ve bu durumun toplumun yarısını dışlayan bir yönetsel yapı oluşturduğunu ifade ediyor.

Bakanlar Kurulu’nda Tek Kadın

2024 yılı itibarıyla mevcut Bakanlar Kurulu’nda yalnızca 1 kadın bakan görev yaparken, 16 bakanlık koltuğu erkekler tarafından dolduruluyor. Bu tablo, kadınların yürütme organındaki en üst düzey pozisyonlarda neredeyse hiç temsil edilmediğini açıkça ortaya koyuyor.

TBMM’de Kadın Oranı Yüzde 20’nin Altında

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kadın milletvekillerinin oranı ise yalnızca %19,9. Buna karşılık erkek milletvekilleri %80,1 ile parlamentodaki baskın çoğunluğu oluşturuyor. Kadın temsil oranının son yıllarda artış gösterdiği görülse de hâlâ dünya ortalamasının gerisinde kalındığına dikkat çekiliyor.

Uzmanlardan Yapısal Reform Çağrısı

Kadın temsil oranlarındaki düşüklüğün toplumsal cinsiyet eşitliği açısından ciddi bir sorun olduğuna dikkat çeken uzmanlar, siyasi partilerden kamu kurumlarına kadar pek çok alanda cinsiyet eşitliğini sağlayacak yapısal düzenlemelerin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Kadınların siyasette ve yönetim kademelerinde daha fazla yer alabilmesi için:

• Cinsiyet kotalarının uygulanması,
• Siyasi partilere teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi,
• Toplumsal cinsiyet farkındalığını artıracak kampanyaların düzenlenmesi gerektiği vurgulanıyor.

Demokrasi İçin Kadın Temsili Şart

Kadınların karar alma mekanizmalarındaki eksik temsiliyetinin sadece bir eşitlik meselesi değil, aynı zamanda katılımcı demokrasi açısından da ciddi bir eksiklik olduğu ifade ediliyor. Kadınların siyasi hayata daha etkin katılımı, sadece kadınlar için değil, toplumun tüm kesimleri için daha adil ve dengeli bir yönetim anlayışının temelini oluşturuyor.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu