Mahfi Eğilmez’den Çarpıcı Analiz: “Tunç Kanunu Türkiye’de Gerçek Oldu, Hatta Aşıldı”

Ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez, “Ücretlerin Tunç Kanunu ve Türkiye” başlıklı yazısında, Türkiye’deki asgari ücretin açlık sınırının dahi altında kaldığını vurgulayarak, Tunç Kanunu’nun öngördüğü geçimlik ücret düzeyinin bile aşıldığını belirtti. Eğilmez, yaklaşık 7 milyon çalışanın asgari ücretle geçinmeye çalıştığını, iki asgari ücretli çalışanın bulunduğu bir hanenin bile yoksulluk sınırının 34 bin lira altında kaldığını ifade etti. Ayrıca şirketlerin, yeni işçi almak yerine emekli olanları düşük maaşlarla yeniden çalıştırdığını belirterek, içeridekiler–dışarıdakiler teorisinin Türkiye’de farklı bir biçimde uygulandığına dikkat çekti.

📌 Ünlü iktisatçı Mahfi Eğilmez, Türkiye’deki ücret politikalarına dair dikkat çeken bir yazı kaleme aldı. Eğilmez’e göre, asgari ücret bugün bırakın geçinmeyi, açlık sınırını bile karşılamaktan uzak.

🔍 Tunç Kanunu Nedir ve Türkiye’de Nasıl Uygulanıyor?

Eğilmez, 19. yüzyılda Ferdinand Lassalle tarafından ortaya atılan “Ücretlerin Tunç Kanunu” teorisini Türkiye’ye uyarlayarak, gerçek ücretlerin uzun vadede sadece yaşamı sürdürecek en düşük seviyeye doğru gerilediğini ifade etti. Bu teoriye göre emek piyasasında rekabet, ücretlerin artmasını engelliyor ve ücretler “geçimlik düzeye” sıkışıyor.

Ancak Türkiye’deki durum bu düzeyi dahi aşıyor. 2025 yılı itibarıyla net asgari ücret 22.104,67 TL iken, TÜRK-İŞ verilerine göre dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcamalarını kapsayan açlık sınırı 24.035,59 TL’ye ulaşmış durumda. Bu da, tek çalışanın ev geçindirdiği senaryoda ailenin açlık sınırının dahi altında kaldığını gösteriyor.

💰 Yoksulluk Sınırı ile Uçurum Derinleşiyor

Yine aynı dönemde dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 78.291,84 TL olarak açıklanmış durumda. Evde anne ve babanın ikisi de asgari ücretle çalıştığı senaryoda bile hane geliri toplam 44.209,34 TL ediyor ve bu da yoksulluk sınırının 34.082,50 TL altında kalıyor.

👷 15 Milyon Ücretli Çalışanın Yarısı Asgari Ücretli

Mart 2025 itibarıyla Türkiye’de ücretle çalışan kişi sayısı 15,3 milyon. Eğilmez’in tahminlerine göre bu kitlenin yaklaşık yarısı, yani yaklaşık 7 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor. Ücretleri yoksulluk sınırının altında kalanlarla birlikte bu sayı 10 milyonu aşıyor.

🔁 “İçeridekiler – Dışarıdakiler” Teorisi de Türkiye’de Şekil Değiştiriyor

Mahfi Eğilmez’in dikkat çektiği bir diğer konu ise işgücü piyasasındaki yapısal değişim. “İçeridekiler – Dışarıdakiler” teorisinin Türkiye’deki uygulaması farklı bir biçim almış durumda. Yeni işçi almak yerine, emekliliği hak eden eski çalışanlar, aynı ücretle ya da daha düşük maaşla yeniden çalıştırılıyor. Bu durum hem genç işsizliği körüklüyor hem de ücretlerin baskılanmasına yol açıyor.

📣 SONUÇ: Türkiye, Tunç Kanunu’nu Aştı!

Mahfi Eğilmez’in analizine göre Türkiye’de ücret politikası artık yalnızca Tunç Kanunu’nun öngördüğü geçimlik seviyeye gerilemekle kalmıyor; bu seviyenin de altına düşmüş durumda. Üstelik bu durum milyonlarca vatandaşı doğrudan etkiliyor.

🔗 Detaylı analiz için: mahfiegilmez.com – Ücretlerin Tunç Kanunu ve Türkiye