Türkiye’de Tek Kişilik Hane Oranı %20’ye Yükseldi: Aile Yapısında Önemli Değişim

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, tek kişilik hanehalklarının oranı 2016’daki %14,9’dan %20’ye yükseldi. Ortalama hanehalkı büyüklüğü ise 2008’den bu yana azalarak 3,11’e geriledi. Tek kişilik hanelerin en yüksek olduğu il %31,7 ile Gümüşhane olurken, en düşük oran %11,1 ile Batman’da kaydedildi. Geniş ailelerin oranı düşerken, tek çekirdek aile ve tek ebeveynli hanehalkları dikkat çekici seviyelerde devam ediyor. Bu veriler, Türkiye’de yaşam biçimi ve aile yapısında önemli değişimlerin yaşandığını ortaya koyuyor. Daha fazla detay için TÜİK’in resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı “İstatistiklerle Aile” bültenine göre, Türkiye’de aile yapısında belirgin bir dönüşüm yaşanıyor. Özellikle yalnız yaşayan bireylerin sayısındaki artış dikkat çekerken, geniş ailelerin oranında ise gerileme gözleniyor.

Yalnız Yaşayanların Oranı %20’ye Ulaştı

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, 2016 yılında %14,9 olan tek kişilik hanehalkı oranı, 2024 yılında %20’ye yükseldi. Bu artış, Türkiye’de yalnız yaşamayı tercih eden bireylerin sayısında ciddi bir artışı ortaya koyuyor. Özellikle Gümüşhane (%31,7), Tunceli (%29,8) ve Giresun (%29,7) tek kişilik hane oranlarında zirvede yer aldı.

Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü 3,11 Kişiye Düştü

2008 yılında ortalama 4 kişi olan hanehalkı büyüklüğü, 2024 yılı itibarıyla 3,11 kişiye geriledi. Bu oran, bireyselleşmenin arttığını ve çekirdek aile modelinin baskın hale geldiğini gösteriyor. En yüksek ortalama hanehalkı büyüklüğü 4,85 kişiyle Şırnak’ta ölçülürken, en düşük oranlar Giresun (2,53) ve Çanakkale’de (2,53) görüldü.

Geniş Ailelerin Oranı %13,3’e Geriledi

Birden fazla kuşağın aynı çatı altında yaşadığı geniş aile modeli de artık daha az tercih ediliyor. 2016’da %16,3 olan geniş ailelerin oranı, 2024 yılında %13,3’e düştü. Bu modelin en yaygın olduğu il Hakkari (%20,3) olurken, Eskişehir (%9,2), Ankara (%10,1) ve Çanakkale (%10,1) bu yapının en az görüldüğü iller arasında yer aldı.

Tek Ebeveynli Aileler %10,9’a Yükseldi

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan haneler, toplam hanehalklarının %10,9’unu oluşturdu. Bu ailelerin %8,4’ü anne ve çocuklardan, %2,6’sı ise baba ve çocuklardan oluştu. En yüksek oran Bingöl (%13,5), Elazığ (%13,4) ve Adana’da (%13,1) kaydedildi.

Ebeveynleriyle Yaşayan Gençlerin Oranı %72,6

25-29 yaş grubundaki evlenmemiş bireylerin %72,6’sı hala ebeveynleriyle birlikte yaşıyor. 3,3 milyonu aşkın bu gruptaki gençlerden 2,45 milyonu anne ve/veya babasıyla aynı evde hayatını sürdürüyor. Bu oranın %44,8’i erkeklerden, %27,9’u kadınlardan oluşuyor.

Akraba Evlilikleri Hâlâ Yaygın

2024 yılında gerçekleşen resmi evliliklerin %8,1’i birinci dereceden kuzenler arasında yapıldı. Akraba evliliği oranının en yüksek olduğu il %19,9 ile Mardin olurken, Şanlıurfa (%18,7) ve Siirt (%16,7) onu takip etti. En düşük oran ise %1,2 ile Edirne’de görüldü.

Her Dört Haneden Birinde En Az Bir Yaşlı Birey Var

Türkiye’de 65 yaş ve üzeri bireylerin bulunduğu hane oranı %25,3 oldu. Bu gruptaki bireylerin yaklaşık 1,75 milyonu ise tek başına yaşamayı sürdürüyor.

Bu veriler, Türkiye’de aile yapısında yaşanan demografik dönüşümün boyutlarını gözler önüne seriyor. Yalnız yaşamın yaygınlaşması, çekirdek ailelerin baskın hale gelmesi ve geniş aile yapısının gerilemesi, hem sosyal politikalar hem de şehir planlaması açısından yeni stratejiler geliştirilmesini gerekli kılıyor.

Kaynak: TÜİK – İstatistiklerle Aile 2024