Türkiye’de Doğurganlık Düşüyor: 2024’te Ortalama Doğum Aralığı 4,7 Yıl Oldu

TÜİK’in 2024 Doğum İstatistiklerine göre doğurganlık düşüyor: Türkiye’nin nüfus yenilenme sınırı altında! Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2024 yılında toplam doğurganlık hızı 1,48’e gerileyerek nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un altında kalmaya devam etti. Canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olurken, doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,3’e yükseldi. İkinci doğum ile birinci doğum arasındaki ortalama süre ise 4,7 yıl olarak hesaplandı. Şanlıurfa 3,28 çocukla en yüksek doğurganlık hızına sahip il olurken, Bartın ve Eskişehir 1,12 çocukla en düşük seviyede yer aldı. Uzmanlar, bu verilerin Türkiye’de yaşlanan nüfus ve azalan genç nüfus sorununun derinleştiğini gösterdiğine dikkat çekiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı doğum istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, annenin son iki doğumu arasındaki ortalama süre 2024’te 4,7 yıla yükseldi. 2019’da bu süre 4,6 yıl olarak kaydedilmişti. İkinci doğumunu yapan annelerin ilk doğum ile arasındaki süre ortalama 4,3 yıl, üçüncü doğum yapanlarda ise bu süre 5,4 yıl oldu.

Canlı Doğan Bebek Sayısı 937 Bin 559

2024 yılında Türkiye genelinde 937 bin 559 bebek dünyaya geldi. Bu bebeklerin %51,4’ü erkek, %48,6’sı kız olarak kayıtlara geçti.

Doğurganlık Hızı Yenilenme Eşiğinin Altında

Türkiye’de toplam doğurganlık hızı, 2024 itibarıyla 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu oran, nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un oldukça altında kaldı. 2001 yılında bu oran 2,38 iken, 2014’ten itibaren düşüş eğilimi sürüyor. 2024 yılında 71 ilde bu oran 2,10’un altına düştü. 1,50’nin altında kalan il sayısı ise 55’e yükseldi.

En Yüksek ve En Düşük Doğurganlık Şanlıurfa ve Bartın’da

2024’te doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,28 çocuk ile Şanlıurfa, en düşük olduğu iller ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Şanlıurfa’yı 2,62 ile Şırnak, 2,32 ile Mardin takip etti. Bartın ve Eskişehir’i ise Zonguldak (1,15) ve Ankara (1,15) izledi.

Eğitim Seviyesi Arttıkça Doğurganlık Düşüyor

Yükseköğretim mezunu kadınlarda doğurganlık hızı 1,22 çocuk iken, okuma yazma bilmeyen kadınlarda bu oran 2,65 çocuk oldu. Eğitim düzeyi yükseldikçe doğurganlık eğiliminin azaldığı dikkat çekiyor.

Kentte Doğurganlık Daha Düşük

Yeni sınıflamaya göre 2024’te:

• Yoğun kentlerde doğurganlık: 1,39 çocuk
• Orta yoğun kentlerde: 1,58 çocuk
• Kırsal alanlarda: 1,83 çocuk

Doğum Yaşı Artıyor

Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 2024’te 29,3, ilk doğum yaşı ise 27,3 oldu. 2001’de bu ortalama sırasıyla 26,7 ve daha altındaydı. İlk doğumdaki en yüksek yaş ortalaması 29,4 ile Tunceli, en düşük ise 24,4 ile Şanlıurfa ve Muş oldu.

Erken Doğumlar Azaldı, Çoğul Doğumlar %3,3

• 15-19 yaş grubundaki adölesan doğurganlık hızı 2001’de binde 49 iken, 2024’te binde 10’a düştü.
• 2024’teki doğumların %3,3’ü çoğul doğum olup, bunların %97’si ikiz, %2,9’u üçüz, %0,1’i ise dördüz veya daha fazla doğum oldu.

📌 Analiz: Türkiye Nüfusunda Tehlike Çanları

Türkiye’de doğurganlık hızındaki bu düşüş, uzun vadede nüfusun yaşlanması, iş gücü azalması ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından riskler doğurabilir. Özellikle kentleşme, kadının eğitimi ve iş hayatına katılımı arttıkça doğurganlık eğilimi düşüyor. Uzmanlar, aile politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini belirtiyor.

Kaynak: TÜİK