ABD ve Ukrayna Arasında Stratejik Anlaşma: Yeniden İnşa Fonu Kuruluyor, Doğal Kaynaklara Öncelik Hakkı Veriliyor

WASHINGTON / KİEV – Ukrayna ve Amerika Birleşik Devletleri, 30 Nisan 2025 tarihinde, savaş sonrası yeniden inşa sürecini hızlandırmak amacıyla ortak yatırım fonu kurma anlaşması imzaladı. Anlaşma metnine göre, ABD’ye Ukrayna’daki doğal kaynak projelerine öncelikli erişim hakkı tanınacak. Bu gelişme, hem ekonomik hem de jeopolitik dengeleri doğrudan etkileyebilecek nitelikte.

Ukrayna’nın yer altı zenginlikleri stratejik önem taşıyor
Anlaşmada öne çıkan detaylardan biri, ABD’nin Ukrayna’daki nadir toprak elementleri, doğal gaz, demir cevheri ve uranyum gibi stratejik kaynaklara yatırımda öncelik elde edecek olması. Bu adım, hem enerji güvenliği hem de savunma sanayisi açısından ABD’nin elini güçlendirecek.

Yeniden inşa fonu nasıl işleyecek?
Kurulacak fon aracılığıyla toplanacak kaynaklar, Ukrayna’nın altyapı, enerji ve güvenlik alanındaki yeniden yapılanma projelerinde kullanılacak. Fon gelirlerinin %50’si, Ukrayna’nın doğal kaynaklarının geliştirilmesinden sağlanacak. Böylece hem Ukrayna ekonomisine doğrudan destek sağlanacak hem de uzun vadeli ortaklık tesis edilecek.

Siyasi ve ekonomik bağımsızlık vurgusu
Ukrayna hükümeti, anlaşmanın ülkenin doğal kaynaklarının mülkiyetinin Ukrayna’da kalmasını garanti ettiğini ve Avrupa Birliği üyelik hedefleriyle çelişmediğini vurguladı. Başbakan Yardımcısı Yulia Svyrydenko, anlaşmanın sadece ekonomik değil, aynı zamanda savunma sanayisini de kapsayan stratejik bir iş birliği olduğuna dikkat çekti.

Uzmanlardan değerlendirme
Ekonomistler ve jeopolitik uzmanlar, bu anlaşmayı “yeni dönemde Batı’nın Ukrayna’ya verdiği en somut desteklerden biri” olarak değerlendiriyor. ABD’nin bu yolla Ukrayna üzerindeki etkisini artıracağı ve Çin gibi rakiplere karşı avantaj sağlayacağı ifade ediliyor.